به گزارش تحریریه، تحلیل آمارهای نقدینگی در سال 1399 گویای نکات قابل تاملی است که نشان می­دهد مجموعۀ مدیریتی بانک مرکزی نه ­تنها رویه­ های نادرست گذشته را اصلاح نکرده و برای خلق افسارگسیختۀ نقدینگی چاره­ اندیشی نکرده­اند، بلکه وضعیت در سال 1399 نسبت به سال­های قبل وخیم­تر شده و توجیهات غیرقابل پذیرش نیز برای آن ارائه می­دهند.

واقعیات آماری

ارقام کل نقدینگی: بررسی آمارهای منتشره نشان می­دهد که ماندۀ نقدینگی از رقم 2472 هزار میلیارد تومان در اسفندماه 1398، به بیش از 3210 هزار میلیارد تومان در دی­ماه 1399 رسیده است و باتوجه به مدیریت ضعیف کنونی، برآوردها نشان می­دهد که تا انتهای سال 1399 به حدود 3380 هزار میلیارد تومان می­رسد. به عبارت دیگر، نقدینگی در سال 1399 نسبت به سال 1398، رشدی معادل 37 درصد و افزایشی بیش از 900 هزار میلیارد تومان را تجربه کرده است و در صورتی که مدیریت فعلی در حوزۀ نقدینگی برقرار باشد، مقدار نقدینگی در انتهای سال 1400 به حدود 4600 هزار میلیارد تومان خواهد رسید.

در صورتی که مقامات بانک مرکزی قصد داشته باشند به منظور بازارگردانی در عملیات بازار باز، اقدام به خرید اوراق نمایند، پیش­بینی نقدینگی در سال 1400 از رقم مذکور فراتر نیز خواهد رفت.

ارقام روزانۀ نقدینگی: باوجود آن­که بررسی ماندۀ کل نقدینگی نیز به وضوح حکایت از وضعیت فاجعه­بار نقدینگی دارد، لیکن بررسی آمار خلق روزانۀ نقدینگی، تحلیل جامع­تری را نشان می­دهد. طبق آمارها، خلق روزانۀ نقدینگی از رقم 1614 میلیارد تومان در سال 1398، با افزایشی 55 درصدی، تا انتهای سال 1399 به حدود 2500 میلیارد تومان می­رسد. با این­حال، بررسی خلق روزانۀ نقدینگی در هر فصل نشان می­دهد که اوضاع وخیم­تر نیز می­باشد.

آمارهای فصلی در نمودار زیر، تصویر واضح­تری از این موضوع را نشان می­دهند. همانطور که در نمودار زیر مشاهده می­شود، در سال 1399، خلق روزانۀ نقدینگی در هر فصل نسبت به فصل قبل افزایش یافته است. لازم است ذکر شود درحالی­که مقامات بانک مرکزی و به ویژه رئیس کل، از اواخر سال 1398 و در سال 1399، اجرای عملیات بازار باز را یگانه راهِ مهار نقدینگی بیان می­کردند و در گفتارهایشان طوری وانمود می­کردند که با اجرای عملیات مذکور، اقتصاد ایران گلستان می­شود، لیکن طبق نمودار زیر و منطبق با آمارها، با گسترش عملیات بازار باز، نه­تنها افزایش نقدینگی مهار نشده است، بلکه در هر فصل تشدید هم شده است. نتیجۀ عملکرد مذکور آن است که علاوه بر خلق بی­رویۀ نقدینگی، کشور در مسیر باتلاق بدهی نیز گام بر می­دارد.

باتوجه به عدم رونق فعالیت­های اقتصادی در سطح کلان، مشخص نیست خلق بی­رویۀ نقدینگی به مقدار بی­سابقۀ مذکور، ما به ازای چه چیز می­باشد و در حساب بانکی چه افرادی سپرده می­شود؟ نمودار زیر نشان می­دهد که تولید حقیقی و نقدینگی مسیر متفاوتی را طی ده سال اخیر و به ویژه در سه سال اخیر طی کرده ­اند و نقدینگی ایجاد شده توسط شبکۀ بانکی، برای ایجاد تورم و نه تولید حقیقی بوده است.

پایان/